Inleiding:

Dit deel van het dossier bestaat het boekje cursus verhalen lezen.  In dit boekje leren we interpreteren dat houdt in vragen stellen, zoeken naar betekenissen, antwoorden en verklaringen.
In dit boekje gaan we interpreten over korte literaire verhalen. Dat gaan we doen in 5 stappen:
1.    Jezelf vragen stellen tijdens het lezen.
2.    Kies een hamvraag
3.    Bespreek je hamvraag met andere.
4.    Formuleer een (voorlopig) antwoord op je hamvraag.
5.    Rechtvaardig je antwoord voor jezelf en anderen.

Dit is een samenvatting van alles wat we moesten doen, in het boekje. In het boekje zelf staan alle opdrachten & vragen.


Stap 1: Stel jezelf Vragen.

Als je een verhaal gaat lezen, denk je soms: wat betekend dit?, of wat is dat?, wie doet het? Zulke vragen zijn handig om op te schrijven.  Dat is wat we nu ook gaan doen. In Stap 1 gaan we tijdens het lezen vragen stellen.

Je kunt denken aan wie, wat, waar, waarom, wanneer, hoe, hoezo vragen?
VB:     Waarom doet het personage zo?
    Hoe komt dat?
    Waar zijn ze nu?

Opdrachten bij stap 1:
Met de klas gingen we uit een boekje 13 fragmenten lezen, daar hebben we vragen over opgeschreven, zoals:  Wie is de heks?, wat wou de man op de boot zeggen?, Wie is het meisje? Bestaat Irem wel in het echt?(meer vragen zie boekje)

Uiteindelijk blijven er nog wel vragen over waarvan je het antwoord niet weet, die schrijf je op: Wat zou de man(van de boot) willen zeggen?

Wat denk je dat het antwoord is, of heb je vermoedens? Bespreek ze samen met je klasgenoten.


Stap 2: Kies een Hamvraag.

Je hebt in stap 1 heb je geleerd jezelf vragen te stellen. Nu gaan we opzoek naar hamvragen.

De vragen die stelt bij een verhaal zijn niet allemaal  even interessant. Als je bijvoorbeeld vraag wat betekend een woord? Dat kan je in een woordenboek vinden. Sommige vragen heb je al gevonden als je doorleest. De vragen waar je nog antwoord op hebt, en waar je wel nieuwsgierig naar bent, zijn Hamvragen. Over hamvragen moet je lang kunnen nadenken en lang over kan praten, zonder dat je echt een antwoord hebt.

Voor hamvragen zijn geen regels, met deze tips kun je goede hamvragen formuleren. 

1.    De vraag moet belangrijk zijn voor het verhaal in het geheel
2.    Een brandende vraag.. het moet je blijven bezighouden.
3.    Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.
4.    De vraag moet tot discussies kunnen leiden, er zijn meerdere meningen over.

Opdrachten bij Stap 2:
In stap 2 gaan we de verhalen de invaller, van René Appel lezen & Dood van Martin Bril.

Bij het verhaal de invaller gaan we weer vragen stellen. Daarna kies je 1 hamvraag uit, bij mij was dat: Waarvoor moest ze zo snel weg?

Bij het verhaal Dood van Martin Bril lees je eerst het verhaal, en stel je daarna 2 vragen die het verhaal bij je oproept. Vraag 1 was: Wie was de ‘ik’? & vraag 2: Hoe zag zij haar toekomst(met Mark)?
Bespreek de vragen daarna met een klasgenoot.



Stap 3: Bespreek je hamvraag.

Niemand zal dezelfde vragen als jij hebben, 1 misschien maar veel meer ook niet. Want wat jij vreemd vind, kan voor een ander weer heel normaal zijn. Daarom ga je je hamvragen bespreken. Ook die ene vraag die jullie allebei hebben, moet je bespreken, want je kunt een heel ander antwoord hebben. Soms merk je namelijk dat je kijk op het verhaal veranderd is, of je ontdekt nieuwe dingen.

Opdrachten bij stap 3:
In stap 3 gaan we het verhaal Rubberen Roos van Oek de jong lezen.
Je gaat weer vragen stellen tijdens het lezen, kiest 1 hamvraag met een klasgenoot, daarna ga je in groepjes van 4, de hamvraag bespreken en de vermoedens, ideeën voor antwoorden etc. Opschrijven.  Daarna is het handig om even te reflecteren op jullie gesprek.



Stap 4: Formuleer een antwoord.

Als je vragen stelt, denk je na over die vragen, maar je bespreekt ze ook. En dan kan je natuurlijk ook een antwoord op je hamvraag bedenken, wat we bij stap 4 gaan doen is het bedenken van een voorlopig antwoord of een vermoeden.  Maar er is geen definitief antwoord, als je die wel hebt, is de vraag geen hamvraag.

Opdrachten bij stap 4:
Bij stap 4 gaan we het verhaal hoela van Cees Nooteboom lezen.
Ook tijdens dit verhaal ga je jezelf vragen stellen over het verhaal. Je stelt weer een hamvraag, maar dit keer ga je samen met een klasgenoot, een voorlopig antwoord formuleren. Na het formuleren van de hamvraag reflecteer je weer kort over hoe het ging.


Stap 5: Rechtvaardig je antwoord.

In stap 5 ga je het antwoord dat je hebt verklaren, want er is geen definitief antwoord mogelijk. Maar jij kunt je antwoord ergens uit opmaken, dat ga je doen in stap 5. Het is belangrijk in deze stap dat je verteld waar je je kennis vandaan hebt gehaald: Heb je het uit de tekst?, Wist je het al? Omdat je het bijvoorbeeld ergens gelezen, gezien of gehoord had.
De vraag die je eigenlijk moet stellen bij het rechtvaardigen van je antwoord is: Hoe weet ik het?

Opdrachten bij stap 5:
Bij stap 5 lezen we het verhaal vergif van Roald Dahl. Hier vraag je jezelf weer vragen tijdens  het lezen. Stel je weer een hamvraag. En deze bespreek je weer, maar als je je voorlopige antwoord geeft, ga je uitleggen waarom, en waar heb je het vandaan gehaald. En je stelt jezelf de vraag: Hoe weet ik dit?  Nu bespreek je het weer samen met een klasgenoot.



Samengevat:

Cursus verhalen lezen doe je in 5 stappen.
1.    Jezelf vragen stellen tijdens het lezen.
2.    Kies een hamvraag
3.    Bespreek je hamvraag met andere.
4.    Formuleer een (voorlopig) antwoord op je hamvraag.
5.    Rechtvaardig je antwoord voor jezelf en anderen.

Voor stap 2 heb je ook stap 1 nodig, en voor stap 3 heb je ook stap 1&2 nodig. Het is dus belangrijk dat je iedere stap goed uitvoert. Reflecteer ook, daar leer je van.




HET SATANIES GEHEUGEN

Mike en Ik hebben het verhaal het satanies geheugen gelezen. Wij hadden als hamvraag: Waarom bedenkt hij een gebeurtenis die nooit heeft plaatsgevonden?  Tijdens het gesprekje hebben wij niet echt over mogelijke antwoorden gesproken, wel een beetje. Meer over de inhoud. En wat wij er van vonden.
Wat wij over het antwoord hebben besproken:
Wij wisten het niet echt goed, maar we hebben deze hamvraag gekozen om dat we het ons wel afvroegen. In de tekst geeft hij al wat voorbeelden. Maar tijdens het gesprekje kwamen we erachter dat het antwoord er eigenlijk al in staat. Wij hebben dit niet gevonden, omdat: Het stukje over psychiatrie waar het antwoord dus te vinden was niet zo aantok. De spellingfouten vond ik veel interessanter, want was dat expres gedaan? Of niet? Sekonde of geaksepteerd, klopt zo niet. En dat leidde mij een beetje van de tekst af, iedere keer weer. Mike vond het stukje heel erg vaag. En snapte het niet goed. Maar het antwoord was uiteindelijk: de psychiatrie kent het begrip verdringing, waarmee wordt bedoeld dat bepaalde belevingen niet door het geheugen wordt geaksepteerd; voorvallen die in de werkelijkheid wel degelijk hebben plaatsgevonden worden, vermoedelijk ter bescherming van de geest, niet geregistreerd maar weggedrongen naar het onderbewustzijn. (Citaat)
Het verhaal zelf vond ik in het begin heftig, ik had ook nog niet door dat het niet echt was, na ¾ deel dacht ik van dit kan niet.


Wat ik van het gesprek vond?
Ik vond het gesprek wel gaan, maar het ging niet goed. Ik was super zenuwachtig, en sloep helemaal dicht. Na het gesprek was ik met Mike even aan het ‘reflecteren’ over hoe het ging, en ik kon gewoon weer alles vertellen, dus daar baal ik wel een beetje van. Ik vond ook dat het gesprek over het andere verhaal beter en nuttiger was. Dat komt doordat we dat verhaal was interessanter vonden, en het beter snapten. Tijdens het gesprek hadden wij eigenlijk nog heel veel vragen die toen pas opkwamen, in de zin van wat is er aan de hand? Waarom?
Ik vond het gesprek wel heel nuttig, omdat ik het leuk vind om met andere over iets te praten, ik vind persoonlijk ook dat het leerzamer is.
Het gesprek liep een beetje vast, doordat we het een vage tekst vonden.